Дарко Јаконов
Строгите норми за издувни гасови и скапите системи за пречистување направија најмалите и најдостапни автомобили на пазарот да почнат да исчезнуваат од продажните салони. Но, има нов тренд.
Renault Twingo и Ford Ka некогаш беа големи имиња на автомобилската сцена. Времињата се менуваат. На нивното место доаѓаат новите микро-модели со електричен погон, за коишто обично не е потребна ниту возачка дозвола. Загадувањето во градовите не е единствената причина за доаѓањето на новата генерација малечки автомобили со електричен погон. Исто толку е проблем и недостигот од простор.
По долги години најава и воспоставување моќни партнерства, Microlino стана дел од реалноста. Поточно, остануваат уште неколку месеци до првите испораки, што се очекуваат најдоцна до крајот на годинава. Микромобилот долг 2,5 метри и широк 1,5 метар ќе чини 12.500 евра. Досегот му изнесува 200 километри, највисоката брзина што може да ја постигне е 90 километри на час.
Microlino не е изум на денешницата. Идејата се навраќа на легендарниот модел Isetta, што своевремено го спаси BMW со големите, луксузни и брзи автомобили. Евтиниот и едноставен автомобил со мотор од скутер, во 1950-те години се погрижи за масовна моторизација. Неговиот идеен наследник Microlino сега ќе ги спасува градовите од колапс.
Истата мисија ја има и израелскиот City Transformer. Името е сосем веродостојно, затоа што тој е првиот автомобил во светот што ја менува ширината, зависно од потребите и условите. Додека се вози, Transformer е широк 1,4 метар. Кога ќе стане тесно, на пример, при паркирање или маневрирање во тесен простор, тркалата се вовлекуваат и ширината на возилото се сведува на само еден метар. Со скусена трага, возилото со две седишта едно зад друго смее да се вози најбрзо 45 km/h. Кога тркалата ќе се извлечат, поради подобрената стабилност може повторно да се вози до 90 km/h.
Приспособливоста е силна страна и на моделот City One од стартап-компанијата ACM од Минхен. Самото возило е мошне компактно и изведено е наједноставно, за да се постигне цена од 15.000 евра. Меѓутоа, посебноста на City One е во батеријата. Во нормален случај, возилото има досег до 100 километри. Замислата е батеријата да може да се надградува. Кој има потреба од повеќе досег, може да купи дополнителна батерија, што личи како куфер, и истата да ја вгради во багажникот. На тој начин може да се достигне досег до 240 километри.
Основачот на една од главните компании-добавувачи за автомобилската индустрија, Magna International, 89-годишниот Франк Штронах исто така планира микро-автомобил. Австриецот в година ќе стартува со производство на моделот Sarit во Канада, како независен проект од Magna. Во овој случај посебно импресионира цената: 4.000 евра за микро-автомобилот со досег до 100 километри и брзина до 25 km/h.
Микро-автомобилите всушност долго време се присутни на сцената. Еден од најпознатите е Peel P50 од 1960-те години, што со должината од 1,37 метар уште се води како најмал автомобил во светот според Гинис. Уште еден мошне успешен модел од оваа категорија е Renault Twizy, што се продава уште од март 2012 година. Електричниот двосед со впечатлива појава понуди спој меѓу мотоцикл и автомобил.
Моментно на сцената на микро-автомобилите е главен Citroen Ami, што од следната година ќе се нуди и под сестринската марка Opel, како Rocks-e. Во Франција досега се продадени повеќе од 6.500 примероци, на кои им се придружуваат уште 2.000 примероци во Италија. Ami засега се продава на само пет пазари, наскоро стартува и Велика Британија. Според Французите, поевтино е да се потпише договор за лизинг на Citroen Ami, отколку да се купува месечен билет за јавен превоз. Цената е под 7.000 евра.
Ценовната предност што ја постигнуваат микро-автомобилите во споредба со обичните мини-модели лежи и во фактот што тие се хомологираат како лесни моторни возила. За нив важат многу поблаги норми, на пример, за безбедноста и за заштитата на патниците. Покрај тоа, погонот е послаб, брзината е ограничена. Од друга страна, тоа одбива широк круг купувачи, кои не се сакаат да се откажат и од таа минимална комоција кај обичните мини-модели.
Wuling е најпродаван елеткричен автомбоил во Кина, со цена од 4.000 евра
Добар пример доаѓа од Кина. Најпродавано електрично возило моментно е SAIC GM Wuling. Со досег од 180 километри и цена од околу 4.000 евра, микро-моделот на струја во првите седум месеци од годинава се продал во двојно повеќе примероци од Tesla Model 3, што е на второто место на најпродавани автомобили во земјата.
Каде нé води иднината, може да осознаеме и на нашите улици. Пица Џакомо веќе со години ги користи микро-моделите со погон на струја во доставата на храна. Македонскиот огранок на светскиот гигант во логистиката ДХЛ, годинава започна со електрификација на возниот парк и пет од шест релации низ Скопје покрива со достапни возила на струја. Нема да биде изненадување ако новата генерација микро-автомобили во видно време се појави прво кај ДХЛ.
Во меѓувреме, еден од најпознатите и веројатно најзаслужни микро-модели, Smart, преоѓа во нова димензија. Новата генерација возила на Smart стартува со СУВ со должина на Mercedes A-Class.
